Снігурська І. О., Божко В. В., Милославський Д. К., Старченко Т. Г

ПОДАГРА І ГІПЕРУРИКЕМІЯ ЯК ДОДАТКОВІ ФАКТОРИ ПОГІРШЕННЯ ПЕРЕБІГУ КАРДІАЛЬНОЇ ТА РЕНАЛЬНОЇ ПАТОЛОГІЙ


Про автора:

Снігурська І. О., Божко В. В., Милославський Д. К., Старченко Т. Г

Рубрика:

ОГЛЯДИ ЛІТЕРАТУРИ

Тип статті:

Наукова стаття

Анотація:

Порушення обміну пуринів (гіперурикемію та подагру) зараз називають одним з факторів ризику розвитку таких захворювань, як ішемічна хвороба серця, артеріальна гіпертонія, метаболічний синдром, патології нирок. У статті показано основні принципи лікування порушень пуринового обміну з урахуванням дієти та медикаментозної терапії. Наведено схеми призначення основних антиподагричних препаратів з дозами, які рекомендуються. Підкреслено, що основними засобами для лікування гострого подагричного артриту залишаються колхіцин, нестероїдні протизапальні засоби та глюкокортикоїди, а при їх неефективності – інгібітори інтерлейкіну-1. Наведено основні принципи дієтичного харчування даної категорії хворих. Звернено увагу на проведення диференційованого підходу до лікування подагри/гіперурикемії з урахуванням коморбідних кардіальних та ренальних патологій. Показано, що важливим кроком на шляху підвищення ефективності лікування гіперурикемії/подагри у клінічній практиці є покращення прихильності пацієнтів до даних лікарем рекомендацій. Наведено, що препаратами першої лінії щодо лікування порушень пуринового обміну залишаються інгібітори ксантиноксидази. Перевага цих препаратів над засобами, що впливають на виведення сечової кислоти, зумовлена їх антиоксидантним ефектом, що особливо важливо у хворих з коморбідною кардіальною патологією. При непереносимості інгібіторів ксантиноксидази показані урикозуричні препарати. При гіпоекскреторному типі подагри можливо застосування комбінованих засобів. Пацієнтам з важкою подагрою, у яких цільовий сироватковий рівень сечової кислоти не може бути досягнутий при застосуванні будьяких інших доступних лікарських препаратів у максимальній дозі показані препарат, які каталізують окислення сечової кислоти в алантоїн. Перспективним є нові урикозуретики, які пригнічують реабсорбцію сечової кислоти нирками шляхом блокади її переносників. З’являються роботи щодо ефективності застосування про-, пре-, та синбіотиків у даних хворих.

Ключові слова:

гіперурикемія,подагра,серцево-судинні захворювання,засоби,які впливають на обмін сечової кислоти

Список цитованої літератури:

  1. Richette P, Doherty M, Pascual E, Barskova V, Becce F, Castaneda J, et al. 2018 updated European League Against Rheumatism evidence-based recommendations for the diagnosis of gout. Ann. Rheum. Dis. 2020 Jan;79(1):31-38.
  2. Dehlin M, Jacobsson L, Roddy E. Global epidemiology of gout: revalence, incidence, treatment patterns and risk factors. Nat Rev Rheumatol. 2020 Jul;16(7):380-390. DOI: 10.1038/s41584-020-0441-1.
  3. Liu H, Zhang XM, Wang YL, Liu BC. Prevalence of hyperuricemia among Chinese adults: a national cross-sectional survey using multistage, stratified sampling. J Nephrol. 2014;27(6):653-658. DOI: 10.1007/ s40620-014-0082-z.
  4. Svintsitskyi AS. Suchasni pohliady na diahnostyku ta likuvannia podahry. Zdorovia Ukrainy. Tematychnyi nomer «Kardiolohiia. Revmatolohiia. Kardiokhirurhiia». 2013;1:70-73. [in Ukrainian].
  5. Chen-Xu M, Yokose C, Rai SK, Pillinger MH, Choi HK. Contemporary Prevalence of Gout and Hyperuricemia in the United States and Decadal Trends: The National Health and Nutrition Examination Survey, 2007–2016. Arthritis Rheumatol. 2019;71(6):991-999. DOI: 10.1002/art.40807.
  6. Kovalenko VM, Shuba NM. Natsionalnyi pidruchnyk z revmatolohii. Kyiv: MORION; 2013. 672 s. [in Ukrainian].
  7. Xu L, Shi Y, Zhuang S, Liu N. Recent advances on uric acid transporters. Oncotarget. 2017;8(59):100852-100862. DOI: 10.18632/oncotarget.20135.
  8. Guan S, Tang Z, Fang X, Wu X, Liu H, Wang C, et al. Prevalence of hyperuricemia among Beijing post-menopausal women in 10 years. Arch Gerontol Geriatr. 2016;64:162-166. DOI: 10.1016/ j. archger.2016.02.002.
  9. Kondratiuk VI, Tarasenko OM. Hiperurykemiia ta podahra: suchasnyi stan problem. Ukrainskyi revmatolohichnyi zhurnal. 2016;65(3):30- 37. [in Ukrainian].
  10. Lin KC, Lin HY, Chou P. The interaction between uric acid level and other risk factors on the development of gout among asymptomatic hyperuricemic men in a prospective study. J Rheumatol. 2000;27(6):1501-1505. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10852278.
  11. Dalbeth N, House ME, Aati O, Paul Tan P, Franklin C, Horne A, et al. Urate crystal deposition in asymptomatic hyperuricaemia and symptomatic gout: a dual energy CT study. Ann Rheum Dis. 2015;74(5):908-911. DOI: 10.1136/ annrheumdis-2014-206397.
  12. Kim S, Chang Y, Yun KE, Lee S-J, Shin H, Ryu S. Development of Nephrolithiasis in Asymptomatic Hyperuricemia: A Cohort Study. Am J Kidney Dis. 2017;70(2):173-181. DOI: 10.1053/j.ajkd.2017.01.053.
  13. Pineda C, Amezcua-Guerra LM, Solano C, Rodriguez-Henríquez P, Hernández-Díaz C, Vargas A, et al. Joint and tendon subclinical involvement suggestive of gouty arthritis in asymptomatic hyperuricemia: an ultrasound controlled study. Arthritis Res Ther. 2011;13(1):R4. DOI: 10.1186/ar3223.
  14. Estevez-Garcia IO, Gallegos-Nava S, Vera-Perez E, Silveira L, Ventura-Ríos L, Vancini G, et al. Levels of Cytokines and MicroRNAs in Individuals With Asymptomatic Hyperuricemia and Ultrasonographic Findings of Gout: A Bench-to-Bedside Approach. Arthritis Care Res (Hoboken). 2018;70(12):1814-1821. DOI: 10.1002/acr.23549.
  15. Grassi D, Desideri G, Di Giacomantonio AV, Di Giosia P, Ferri C. Hyperuricemia and cardiovascular risk. High Blood Press Cardiovasc Prev. 2014;21(4):235-242. DOI: 10.1007/s40292-014-0046-3.
  16. Lv Q, Meng XF, He FF, Chen S, Su H, Xiong J, et al. High serum uric acid and increased risk of type 2 diabetes: a systemic review and metaanalysis of prospective cohort studies. PLoS One. 2013;8(2):e56864. DOI: 10.1371/journal.pone.0056864.
  17. Kim SY, Guevara JP, Kim KM, Choi HK, Heitjan DF, Albert DA. Hyperuricemia and coronary heart disease: a systematic review and metaanalysis. Arthritis Care Res (Hoboken). 2010;62(2):170-180. DOI: 10.1002/ acr.20065.
  18. Holme I, Aastveit AH, Hammar N, Jungner I, Walldius G. Uric acid and risk of myocardial infarction, stroke and congestive heart failure in 417,734 men and women in the Apolipoprotein MOrtality RISk study (AMORIS). J Intern Med. 2009;266(6):558-570. DOI: 10.1111/j.1365- 2796.2009. 02133.x.
  19. Kim SY, Guevara JP, Kim KM, Choi HK, Heitjan DF, Albert DA. Hyperuricemia and risk of stroke: a systematic review and meta-analysis. Arthritis Rheum. 2009;61(7):885-892. DOI: 10.1002/art.24612.
  20. Stack AG, Hanley A, Casserly LF, Cronin CJ, Abdalla AA, Kiernan TJ, et al. Independent and conjoint associations of gout and hyperuricaemia with total and cardiovascular mortality. QJM. 2013;106(7):647-658. DOI: 10.1093/qjmed/hct083.
  21. Vazquez-Mellado J, Garcia CG, Vazquez SG, Medrano G, Ornelas M, Alcocer L, et al. Metabolic syndrome and ischemic heart disease in gout. J Clin Rheumatol. 2004;10(3):105-109. DOI: 10.1097/01. rhu.0000129082. 42094.fc.
  22. Di Giovine FS, Malawista SE, Nuki G, Duff GW. Interleukin 1 (IL 1) as a mediator of crystal arthritis. Stimulation of T cell and synovial fibroblast mitogenesis by urate crystal-induced IL 1. J Immunol. 1987;138(10):3213-3218. Available from: .
  23. Di Giovine FS, Malawista SE, Thornton E, Duff GW. Urate crystals stimulate production of tumor necrosis factor alpha from human blood monocytes and synovial cells. Cytokine mRNA and protein kinetics, and cellular distribution. J Clin Invest. 1991;87(4):1375-1381. DOI: 10.1172/ JCI115142.
  24. Matsukawa A, Yoshimura T, Maeda T, Takahashi T, Ohkawara S, Yoshinaga M. Analysis of the cytokine network among tumor necrosis factor alpha, interleukin-1 beta, interleukin-8, and interleukin-1 receptor antagonist in monosodium urate crystal-induced rabbit arthritis. Lab Invest. 1998;78(5):559-569. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 9605181.
  25. Fang J, Alderman MH. Serum uric acid and cardiovascular mortality: The NHANES I epidemiologic follow up study, 1971–1992. National Health and Nutrition Examination Survey. JAMA. 2000;283(18):2404-2410. DOI: 10.1001/jama.283.18.2404.
  26. Verdecchia P, Schillaci G, Reboldi G, Santeusanio F, Porcellati C, Brunetti P. Relation between serum uric acid and risk of cardiovascular disease in essential hypertension. The PUIMA study. Hypertension. 2000;36(6):1072-1078. DOI: 10.1161/01.hyp.36.6.1072.
  27. Bickel C, Rupprecht HJ, Blankenberg S, Rippin G, Hafner G, Daunhauer A, et al. Serum uric acid as an independent predictor of mortality in patients with angiographically proven coronary artery disease. Am J Cardiol. 2002;89(1):12-17. DOI: 10.1016/s0002-9149(01)02155-5.
  28. Lehto S, Niskanen L, Ronnemaa T, Laakso M. Serum uric acid is a strong predictor of stroke in patients with non-insulin-independent diabetes mellitus. Stroke. 1998;29(3):635-639. DOI: 10.1161/01.str.29.3.635.
  29. Dahlof B, Devereux RB, Kjeldsen SE, Julius S, Beevers G, de Faire U, et al. Cardiovascular morbidity and mortality in the Losartan Intervention For Endpoint reduction in hypertension study (LIFE): a randomized trial against atenolol. Lancet. 2002;359(9311):995-1003. DOI: 10.1016/S0140- 6736(02)08089-3.
  30. Hoieggen A, Alderman MH, Kjeldsen SE, Julius S, Devereux RB, de Faire U, et al. The impact of serum uric acid on cardiovascular outcomes in the LIFE study. Kidney Int. 2004;65(3):1041-1049. DOI: 10.1111/j.1523-1755.2004.00484. x.
  31. Sanchez-Lozada LG, Tapia E, Avila-Casado C, Soto V, Franco M, Santamaría J, et al. Mild hyperuricemia induces glomerular hypertension in normal rats. Am J Physiol Renal Physiol. 2002;283(5):F1105-F1110. DOI: 10.1152/ajprenal.00170.2002.
  32. Mazzali M, Kanellis J, Han L, Feng L, Xia Y-Y, Chen Q, et al. Hyperuricemia induces a primary arteriolopathy in rats by a blood pressureindependent mechanism. Am J Physiol Renal Physiol. 2002;282(6):F991-F997. DOI: 10.1152/ajprenal.00283.2001.
  33. Waring WS, Webb DJ, Maxwell S. Effect of local hyperucemia on endothelial function in the human forearm vascular bed. Br J Clin Pharmacol. 2000;49:511. Available from: https://www.researchgate.net/publication/ 236883919.
  34. Johnson RJ, Kang DH, Feig D, Kivlighn S, Kanellis J, Watanabe S, et al. Is there a pathogenetic role for uric acid in hypertension and cardiovascular and renal disease? Hypertension. 2003;41(6):1183-1190. DOI: 10.1161/01.HYP. 0000069700.62727.C5.
  35. Baker JF, Krishnan E, Chen L, Schumacher HR. Serum uric acid and cardiovascular disease: recent developments, and where do they leave us? Am J Med. 2005;118(8):816-826. DOI: 10.1016/j.amjmed.2005.03.043.
  36. Torres-Jiménez R, Puig JG. Gout & Other Crystal Arthropathies. USA: Saunders; 2012. Chapter 3, Purine Metabolism in the Pathogenesis of Hyperuricemia and Inborn Errors of Purine Metabolism Associated With Disease; p. 36-50.
  37. Brucato A, Cianci F, Carnovale C. Management of hyperuricemia in asymptomatic patients: A critical appraisal. Eur J Intern Med. 2020;74:8- 17. DOI: 10.1016/j.ejim.2020.01.001.
  38. Unger T, Borghi C, Charchar F, Khan NA, Poulter NR, Prabhakaran D, et al. 2020 International Society of Hypertension Global Hypertension Practice Guidelines. Hypertension. 2020;75(6):1334-1357. DOI: 10.1161/ HYPERTENSIONAHA.120.15026.
  39. Williams B, Mancia G, Spiering W, Agabiti Rosei E, Azizi M, Burnier M, et al. 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension. Eur Heart J. 2018;39(33):3021-3104. DOI: 10.1093/eurheartj/ehy339.
  40. Borghi C, Tykarski A, Widecka K, Filipiak KJ, Domienik-Karłowicz J, Kostka-Jeziorny K, et al. Expert consensus for the diagnosis and treatment of patient with hyperuricemia and high cardiovascular risk. Cardiol J. 2018;25(5):545-563. DOI: 10.5603/CJ.2018.0116.
  41. Berzin OV, Kondratiuk VI. Kardiovaskuliarni zakhvoriuvannia pry podahri. Ukrainskyi naukovo-medychnyi molodizhnyi zhurnal. 2018;3- 4(108):66-68. [in Ukrainian].
  42. Richette P, Doherty M, Pascual E, Barskova V, Becce F, Castañeda-Sanabria J, et al. 2016 updated EULAR evidence-based recommendations for the management of gout. Ann Rheum Dis. 2017;76(1):29-42. DOI: 10.1136/annrheumdis-2016-209707.
  43. Richette P, Doherty M, Pascual E. 2018 updated European League Against Rheumatism evidence-based recommendations for the diagnosis of gout. Ann Rheum Dis. 2020;79(1):31-38. DOI: 10.1136/annrheumdis-2019-215315.
  44. FitzGerald JD, Dalbeth N, Mikuls T, Brignardello-Petersen R, Guyatt G, Abeles AM, et al. 2020 American College of Rheumatology Guideline for the Management of Gout. Arthritis Care Res (Hoboken). 2020;72(6):744-760. DOI: 10.1002/acr.24180.
  45. Jutkowitz E, Choi HK, Pizzi LT, Kuntz KM. Cost-Effectiveness of Allopurinol and Febuxostat for the Management of Gout. Ann Intern Med. 2014;161(9):617-626. DOI: 10.7326/M14-0227.
  46. Schumacher HRJr, Becker MA, Wortmann RL, Macdonald PA, Hunt B, Streit J, et al. Effects of febuxostat versus allopurinol and placebo in reducing serum urate in subjects with hyperuricemia and gout: a 28-week, phase III, randomized, double-blind, parallel-group trial. Arthritis Rheum. 2008;59(11):1540-1548. DOI: 10.1002/art.24209.
  47. Sivera F, Andres M, Carmona L, Kydd ASR, Moi J, Seth R, et al. Multinational evidence-based recommendations for the diagnosis and management of gout: integrating systematic literature review and expert opinion of a broad panel of rheumatologists in the 3e initiative. Ann Rheum Dis. 2014;73(2):328-335. DOI: 10.1136/annrheumdis-2013-203325.
  48. Higgins P, Dawson J, Lees KR, McArthur K, Quinn TJ, Walters MR. Xanthine oxidase inhibition for the treatment of cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis. Cardiovasc Ther. 2012;30(4):217-226. DOI: 10.1111/j.1755-5922.2011.00277.x.
  49. Kanji T, Gandhi M, Clase CM, Yang R. Urate lowering therapy to improve renal outcomes in patients with chronic kidney disease: systematic review and meta-analysis. BMC Nephrol. 2015;16:58. DOI: 10.1186/s12882-015-0047-z.
  50. Nomura J, Busso N, Ives A, Matsui C, Tsujimoto S, Shirakura T, et al. Xanthine oxidase inhibition by febuxostat attenuates experimental atherosclerosis in mice. Sci Rep. 2014;4:4554. DOI: 10.1038/srep04554.
  51. White WB, Saag KG, Becker MA, Borer JS, Gorelick PB, Whelton A, et al. Cardiovascular Safety of Febuxostat or Allopurinol in Patients with Gout. N Engl J Med. 2018;378(13):1200-1210. DOI: 10.1056/NEJMoa1710895.
  52. Deeks ED. Lesinurad: A Review in Hyperuricaemia of Gout. Affiliations expand. Drugs Agin. 2017 May;34(5):401-410. DOI: 10.1007/ s40266-017-0461-y.

Публікація статті:

«Вістник проблем біології і медицини» Випуск 3 (166), 2022 рік , 87-99 сторінки, код УДК 616.72-002.78-06:616.1:616.61

DOI: