МОДИФІКАЦІЯ ЖИРНОКИСЛОТНОГО СКЛАДУ ФОСФОЛІПІДІВ ТКАНИН ПЕЧІНКИ, МІОКАРДА ТА ПЛАЗМИ КРОВІ ПІД ВПЛИВОМ ІОНІЗУЮЧОГО ВИПРОМІНЮВАННЯ ТА ПРИ ПОПЕРЕДНЬОМУ ЗАСТОСУВАННІ ДОНОРА СІРКОВОДНЮ
Про автора:
Ковальчук І. М., Гжегоцький М. Р., Ривіс Й. Ф., Ковальчук С. М.
Рубрика:
КЛІНІЧНА ТА ЕКСПЕРИМЕНТАЛЬНА МЕДИЦИНА
Тип статті:
Наукова стаття
Анотація:
Ефект введення донора гідрогенсульфіду спричиняє модифікацію жирнокислотного складу фосфоліпідів тканин печінки, міокарда та плазми крові щурів, що полягає у зростанні вмісту омега-3 поліненасичених жирних кислот, збільшенні співвідношення омега-3/омега-6, зниженні рівня коротколанцюгових насичених жирних кислот. Під впливом іонізуючого випромінювання зростає ступінь насиченості жирних кислот, істотно зменшується співвідношення омега-3/омега-6, що зумовлює порушення мікров’язкості, плинності та рухомості ліпідної фази, наслідком яких є зміни мембранозалежних функціонально-метаболічних процесів. Попереднє до дії радіації введення донора сірководню NaHS зумовлює часткове покращення профілю жирнокислотного складу фосфоліпідів печінки, міокарда, плазми крові.
Ключові слова:
жирні кислоти, фосфоліпіди, іонізуюче випромінювання, донор сірководню, міокард, печінка, плазма крові
Список цитованої літератури:
- Dlyaboha YuZ, Rivis YF. Zhyrnokyslotnyy sklad fosfolipidiv plazmy krovi, pechinky i skeletnykh m’yaziv shchuriv za eksperimental’noyi hiperkholesterynemiyi ta vplyvu ryb’yachoho zhyru. Biolohichni studiyi. 2011;2:73-84. [in Ukrainian].
- Gopanenko OO, Rivis YF. Zhyrnokyslotnyy sklad fosfolipidiv plazmy krovi i tkanyn za gostrogo argininovogo pankreatytu ta yoho korektsiyi. Eksperimental’na ta klinichna fiziolohiya ta biokhimiya. 2013;2:22-7. [in Ukrainian].
- Hryshchenko VA, Tomchuk VA. Fosfolipidnyy sklad vnutrishn’oyi membrany mitokhondriy enterjcytiv tonkoyi kyshky ta hepatocytiv za diyi na organism ionizuyuchoyi radiacii ta pry zastosuvanni liposom. Biologiya tvaryn. 2011;13(1-2):86-90. [in Ukrainian].
- Kalachnyuk L, Melnychuk D, Kalachnyuk H. Molekul’arni mekhanizmy rehul’uvannya syntezu. Metabolizmu y sekreciyi lipoproteyiniv u klitynakh pechinky. Visnyk L’vivskoho universytety. 2004;38:3-20. [in Ukrainian].
- Siasos G, Tousoulis D, Oikonomou E, Zaromitidou M, Verveniotis A, Plastiras A, et al. Effects of omega-3 fatty acids on endothelial function, arterial wall properties, inflammatory and fibrinolytic status in smokers: a cross over study. International Journal of Cardiology. 2013;2:340-6.
- Artamonov MV, Zhukov OD, Margitich VM, Klimashevsky VM, Hula NM. Vplyv ekzogennogo N-steroiletanolaminu na zhyrnokyslotnyy sklad individual’nykh fosfolipidiv izol’ovanogo sertsya shchuriv za umov postishemichnoyi reperfuzii. Ukr. biokh. zhurn. 2002;74(2):86-94. [in Ukrainian].
- Rivis YF. Obmin zhyrnykh kyslot u pechinci koropiv za riznoho rivnya zynku ta midi u kombikormi. Naukovyy visnyk LNUVMBH im. Gzhyts’koho. 2014;3(60):264-73. [in Ukrainian].
- Nazarov PE, Myagkova GI, Groza NV. Polinenasyshchennyye zhyrnyye kisloty kak universal’nyye endogennyye bioregulatory. Vestnik MITCHT. 2009;4(5):3-19. [in Russian].
- Shysh AM, Kukoba TV, Kharchenko OV. Modyfikaciya zhyrnokyslotnoho skladu membrane fosfolipidiv klityn omeha-3-polinenasychenykh zhyrnykh kyslot. Dop.NANU. 2004;11:184-8. [in Ukrainian].
- Schwenk RW, Holloway GP, Joost J, et al. Fatty acid transport across the cell membrane: Regulation by fatty acid transporters. Prostaglandins, Leukotrienes and Essential Fatty Acids (PLEFA). 2010. 82(4-6):1214-22.
- Osipenko AN, Akulich NV, Klishevich Fn. Zhyrnyye kysloty krovi i ich vzaimosvyazi pri ateroskleroze. Tavricheskiy medico-biologicheskiy vestnik. 2012;15(3):197-9. [in Russian].
- Hula NM, Marhitych VM. Zhyrni kysloty ta yikh pokhidni pry patolohichnykh stanakh. Kyyiv; 2009. 336 s. [in Ukrainian].
- Feng RT, Weng KL. Molecular mechanisms of low dose ionizing radiation in order to control bionegative effects to the organism and related human diseases. International journal of radiation biology. 2015;91:13-27.
- Ifigeneia VM, Danae AL, Frey B, Candéias SM, Gaipl US, Lumniczky K, еt al. Key mechanisms involved in ionizing radiation-induced systemic effects. A current review. Toxicology Research. 2016;5(1):12-33.
- Khyzhnyak SV, Hryshchenko VA, Stepanova LI. Aktyvnist’ fermentiv antyoksydantnoho zakhystu za diyi ionizuyuchoho vyprominenna ta fosfolipidvmisnoho preparatu. Fizyka zhyvoho. 2008;16(2):65-9. [in Ukrainian].
- Wallace JL, Muscara MN. Hydrogen sulfide: an endogenous mediator of resolution of inflammation and injury. Antioxid. Redox Signal. 2012;17:58-67.
- Kimura H. Hydrogen polysulfide signaling along with hydrogen sulfide (H2S) and nitric oxide (NO). J Neural Transm. 2016;123(11):1235-45.
- Magierovski M, Magierowska K, Hubalewska-Mazgaj M, Adamski J, Bakalarz D, Sliwowski Z, et al. Interaction between endogenous carbon monoxide and hydrogen sulfide in the mechanism of gastroprotection against acute aspirin-induced gastric damage. Pharmacol. Res. 2016;114:235-50.
- Shao M, Zhuo C, Jiang R, Chen G, Shan J, Ping J, еt al. Protective effect of hydrogen sulphide against myocardial hypertrophy in mice. Oncotarget. 2017 Apr 4;8(14):22344-52.
- Rivis YF, Fedoruk RS. Kilkisni khromatohrafichni metody vyznachennya okremykh lipidiv i zhyrnykh kyslot u biolohichnomu materiali. L’viv; 2010. 109 s. [in Ukrainian].
Публікація статті:
«Вістник проблем біології і медицини» Випуск 1 Том 2 (143), 2018 рік , 130-137 сторінки, код УДК 612.123+611.127+611.36):(612.014.48+547.569)] – 019